Xi en Macron houden de handelsroute open

Een heerlijke doorbraak deze week. In een akkoord tussen de EU en China worden honderd Europese bijzondere etens- en drinkwaren voortaan beschermd, zoals Ierse whiskey, Spaanse manchego, Griekse ouzo, Duitse Moezelwijn en Italiaanse balsamico. Ook honderd Chinese producten krijgen een „beschermde geografische aanduiding”. Denk aan de Fuzhou-jasmijnthee, de Sichuan-augurken en de uitstekende Turpindruif. Fijn voor exporterende boeren en voor consumenten, die fopfeta of nepparmaham bespaard blijft. Tegelijk laten Europa en China zo zien dat ze, ook in tijden van handelsoorlogen met de VS, gehecht blijven aan het open wereldhandelsstelsel.

Het akkoord is literatuur om van te smullen. Frankrijk en Italië krijgen elk een kwart van de beschermde producten, vooral wijnen. Op de importbeurs van Shanghai proefden presidenten Xi en Macron deze week samen een languedoc („die kende hij nog niet”), een bourgogne en een bordeaux. De uit de EU vertrekkende Britten zien onder meer stilton en Schotse whisky beschermd. Nederland sleepte alleen voor jenever deze status in de wacht. Als alles goed gaat, komen er over vier jaar 175 producten bij. Misschien kunnen we de Chinezen dan verblijden met Noord-Hollandse gouda of Brabantse Wal-asperges.

Ook de ceremonie was opmerkelijk: het gastronomische akkoord werd in Beijing ondertekend door de Ierse Eurocommissaris Phil Hogan (Landbouw), en de Chinese minister Zhong Shan (Handel) – in het bijzijn van Xi en Macron. De Franse president wierp zich tijdens zijn driedaagse Chinabezoek op als afgezant van heel Europa. Hij wil de leiding in Beijing één gesloten EU-front tonen. Voor een zakengehoor in Shanghai trad Macron op met de Duitse minister voor onderwijs en onderzoek en met Hogan (die binnenkort de zeggenschap over handel krijgt); op het podium prijkten de Franse, Duitse en Europese vlag.

Dit innovatieve protocol bouwt voort op een ontmoeting die Macron in maart op het Elysée arrangeerde: tijdens een bezoek van president Xi nodigde hij ook bondskanselier Angela Merkel en Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker uit. Ook toen luidde de boodschap: „Wij laten ons niet meer zo makkelijk uiteen spelen”. Het zijn geïmproviseerde stappen naar meer eenheid. Beijing erkent deze bewegingen en benoemde vorige week een speciale gezant voor Europese Zaken, aldus de South China Morning Post. Een ambassadeur in Brussel alleen volstaat niet om de Unie te volgen.

Of hij zich geen eenzame strijder voor Europa voelde, vroeg een journalist de Franse president. Spelen de Chinezen niet door met verdeel-en-heers? Hij hoorde toch de Griekse premier Mitsotakis, ook in Shanghai, die geen greintje spijt had van deelname aan de nieuwe Zijderoute? Zeker, zei de Fransman, we tonen nu meer eenheid, maar moeten fouten uit het verleden herstellen. Daartoe rekent hij de gedwongen privatiseringen tijdens de eurocrisis, zonder dat er Europese kopers waren. Voor een schijntje kwamen strategische troeven in Chinese handen.

Hét voorbeeld is de Griekse haven van Piraeus. De Adviesraad Internationale Vraagstukken onthulde recent dat de Grieken de haven eerst aan het Rotterdamse havenbedrijf aanboden, „anders kopen de Chinezen hem op”. Rotterdam en politiek Den Haag bedankten ervoor.

Vandaag vertelt de Griekse premier aan elke Chinese reder die het wil horen dat zijn haven – nu al de grootse van de Middellandse Zee – tien dagen korter varen is dan Rotterdam, Antwerpen of Hamburg. Ook de Hollandse koopman heeft te winnen bij één Europees front. Straks gaan al die Chinese lekkernijen nog in de verkeerde haven van boord.